Update 2 april 2024
Bij nieuwe metingen aan de buitenzijde van Rotterdam The Hague Airport (RTHA) zijn op sommige plekken verhoogde concentraties PFAS gevonden. GGD Rotterdam-Rijnmond stelt dat leden van Volkstuinvereniging Wilgentuin en Volkstuinvereniging Zuiderlaan hun tuinen kunnen blijven bewerken en de verbouwde groenten kunnen blijven eten. Als ze maar enkele adviezen naleven.
Uitkomsten metingen
In januari 2024 zijn vervolgmetingen naar PFAS gedaan door advies- en ingenieursbureau TAUW. Bij Volkstuinvereniging Wilgentuin, Ponyclub de Schieruiters en in de naastgelegen sloten hebben metingen plaatsgevonden in de grond, het grondwater en het oppervlaktewater. Op verzoek van de gemeente is ook Volkstuinvereniging Zuiderlaan bemeten. De GGD voerde op basis van deze resultaten een gezondheidskundige beoordeling uit. De gehalten aan PFAS in de meeste tuinen zijn op beide volkstuinverenigingen hoger dan de advieswaarde voor dagelijks eten uit de tuin. Dit kan een risico zijn voor tuinders die elke dag uit de eigen tuin eten. Als tuinders af en toe uit eigen tuin eten, is de extra hoeveelheid PFAS die ze binnenkrijgen gering. Het gezondheidsrisico is dan klein. Verder zijn de concentraties PFAS in het slootwater direct langs de volkstuinen, op sommige plekken hoger dan de norm voor het besproeien van moestuinen.
Adviezen voor volkstuinen en ponyclub
De 2 nabijgelegen volkstuinverenigingen en ponyclub zijn geïnformeerd over de onderzoeksresultaten. De tuinders krijgen van de GGD het advies om het eten van groenten uit eigen tuin af te wisselen met groenten uit de supermarkt en eventueel te telen in bakken. Daarnaast adviseert de GGD om niet te sproeien met slootwater. Voor de ponyclub zijn geen maatregelen noodzakelijk.
Aanleiding metingen
In 2023 zijn tijdens metingen rond de brandweer-oefenplaats en 2 naastgelegen sloten verhoogde concentraties PFAS gevonden. Toen is echter maar één keer gemeten. Dat gaf te weinig informatie om conclusies te trekken. Vandaar dat in januari 2024 vervolgmetingen zijn gedaan.
RTHA werkt in dit proces nauw samen met de gemeente Rotterdam, het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, de GGD Rotterdam Rijnmond en DCMR Milieudienst Rijnmond.
PFAS in blusmiddelen brandweer
RTHA heeft een eigen bedrijfsbrandweer voor calamiteiten op de luchthaven. RTHA bluste tijdens incidenten en oefeningen in het verleden met een wettelijk voorgeschreven PFAS-houdend blusmiddel. Sinds 2020 wordt, dankzij een aanpassing in EASA wet- en regelgeving, op RTHA geen PFAS-houdend blusmiddel meer ingezet bij incidenten. Sinds 2005 gebruikt de brandweer bij blusoefeningen op de luchthaven alleen nog maar water.
Wat zijn PFAS?
PFAS is een groep van chemische stoffen die schadelijk zijn voor mens en milieu. Ze breken slecht af, verspreiden zich makkelijk en hopen zich op in planten, dieren en mensen. PFAS zitten overal in Nederland in kleine hoeveelheden in de grond, het grondwater, het oppervlaktewater en in planten en dieren. Ze komen onder meer via ons eten en drinken in ons lichaam terecht.
—————————————————————————————–
6 maart 2024
RTHA heeft vervolgonderzoek naar PFAS afgerond en analyseert de resultaten
Het vervolgbodemonderzoek is afgerond. Advies- en ingenieursbureau TAUW heeft monsters genomen van de bodem, het grondwater en het oppervlaktewater op Volkstuinvereniging de Wilgentuin, Ponyclub de Schieruiters, en in de sloot langs de luchthaven. Daarnaast zijn in opdracht van de Gemeente Rotterdam ook monsters genomen op VTV Zuiderlaan, in de sloten daaromheen en in de sloot bij het gemaal Achterdijk. In beide onderzoeken worden bodem, grondwater en oppervlaktewater onderzocht op de aanwezigheid van PFAS. De onderzoeksstrategie is met de betrokken instanties: GGD Rotterdam Rijnmond, gemeente Rotterdam, DCMR Milieurdienst Rijnmond en Hoogheemraadschap Schieland en Krimpenerwaard, zorgvuldig uitgedacht.
Met deze onderzoeken kan de PFAS verontreiniging beter in kaart worden gebracht en kan de GGD nauwkeuriger handelingsperspectieven aangeven. Streven is om meer duidelijkheid te verschaffen vóór de start van het volkstuinseizoen dat begin april van start gaat.
De resultaten en van het vervolgonderzoek worden eind maart/begin april gepresenteerd. Wij zullen hier binnenkort meer over bekend maken.
—————————————————————————————-
17 januari 2024
Start vervolgonderzoek buiten luchthaventerrein
Het vervolgbodemonderzoek op Volkstuinvereniging Wilgentuin is in week 3 gestart. Naast de Wilgentuin, bemonstert advies- en ingenieursbureau TAUW ook bij Ponyclub de Schieruiters, en in de sloot langs de luchthaven tot aan het gemaal ter hoogte van de Orlybaan. Daarnaast worden in opdracht van de Gemeente Rotterdam ook monsters genomen op VTV Zuiderlaan en in de sloot bij het gemaal Achterdijk. In beide onderzoeken worden bodem, grondwater en oppervlaktewater onderzocht op PFAS. Deze strategie is met de betrokken instanties GGD, gemeente Rotterdam, DCMR en HHSK zorgvuldig uitgedacht.
De volkstuinders kijken positief naar het onderzoek op de Wilgentuin, omdat hierdoor een betere inschatting van de risico’s mogelijk is én ook omdat dit onderzoek meer duidelijkheid verschaft vóór de start van het volkstuinseizoen (eind maart/begin april). Er is een klankbordgroep samengesteld uit leden van Volkstuinvereniging Wilgentuin die nauw betrokken is bij het onderzoek.
—————————————————————————————
19 december 2023
Informatieavond
Op 19 december heeft RTHA een informatieavond georganiseerd over de PFAS verontreiniging op het luchthaventerrein. Doel van de avond was om uitleg te geven over het gedane onderzoek en om de geplande vervolgstappen toe te lichten en waar mogelijk vragen beantwoorden. Advies- en ingenieursbureau TAUW (hierna TAUW), heeft toelichting gegeven en vragen beantwoord. Ook aanwezig voor het beantwoorden van vragen, waren GGD Rotterdam Rijnmond, DCMR Milieudienst Rijnmond, Hoogheemraadschap Schieland en Krimpenerwaard (HHSK), gemeente Rotterdam en RTHA.
De GGD gaf aan dat de koppen in de media een vertekend beeld schetsen van het voorzorgadvies dat de GGD had afgegeven. Op basis van de beschikbare informatie gold er op dat moment alleen een voorzorgadvies voor Volkstuinvereniging de Wilgentuin om geen gewassen uit de tuin te eten. Voor andere moestuinen gold dit advies niet. Op basis van de resultaten van de vervolgonderzoeken kan dit advies eventueel aangepast worden.
————–
RTHA doet vervolgonderzoek na vondst PFAS rondom de brandweer-oefenplaats
14 december 2023 (origineel bericht)
Recent bodemonderzoek op Rotterdam The Hague Airport (RTHA) heeft aangetoond dat er verhoogde concentraties PFAS aanwezig zijn rondom de brandweer-oefenplaats. Omdat RTHA veel waarde hecht aan een veilige en gezonde werk- en leefomgeving op en rond de luchthaven, heeft zij opdracht gegeven om vervolgonderzoek te doen rondom het terrein bij de brandweer-oefenplaats.
Bodemonderzoek op brandweer-oefenplaats
In september 2023 heeft advies- en ingenieursbureau TAUW, in opdracht van RTHA, bodemonderzoek gedaan op de brandweer-oefenplaats. Uit dit onderzoek is gebleken dat er verhoogde concentraties PFAS in de grond, het grondwater en de sloten rondom de oefenplaats zitten. Het gaat hier om een eenmalige meting. Om een goed beeld te krijgen van de oorzaak, omvang en risico’s van de verontreiniging, is vervolgonderzoek nodig.
Vervolgonderzoek
In januari 2024 worden vervolgmetingen uitgevoerd door advies- en ingenieursbureau TAUW. Naast uitgebreidere metingen op de brandweer-oefenplaats worden ook aan de buitenzijde van de luchthaven rondom de brandweer-oefenplaats metingen gedaan. De resultaten van dit onderzoek worden in het eerste kwartaal van 2024 verwacht en gedeeld met de belanghebbenden. RTHA werkt hierin nauw samen met de gemeente Rotterdam, het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, de GGD en DCMR Milieudienst Rijnmond.
De nabijgelegen volkstuinvereniging en ponyclub zijn reeds geïnformeerd. Wegens eerder geconstateerde bodemverontreiniging op het volkstuinencomplex, is destijds het advies aan een deel van de volkstuinen al gegeven om eventuele gewassen in bakken te telen.
Aanleiding
Aanleiding voor het recente onderzoek was dat tijdens renovatiewerkzaamheden van de taxibaan eind 2021 verhoogde concentraties PFAS in de grond zijn gevonden. Dit was vlakbij de voormalige brandweer-kazerne. De verontreiniging is in 2022 afgevoerd naar een erkend verwerker. Gebruikelijk is vervolgens om in kaart te brengen of er nog meer verontreiniging is.
PFAS in blusmiddelen brandweer
RTHA heeft een eigen bedrijfsbrandweer voor calamiteiten op de luchthaven. RTHA bluste tijdens incidenten en oefeningen in het verleden met een wettelijk voorgeschreven PFAS-houdend blusmiddel. Sinds 2020 wordt, dankzij een aanpassing in EASA wet- en regelgeving, op RTHA geen PFAS-houdend blusmiddel bij incidenten meer ingezet. Sinds 2005 gebruikt de brandweer bij blusoefeningen op de luchthaven alleen nog maar water.
Wat zijn PFAS?
PFAS is een groep van chemische stoffen die schadelijk zijn voor mens en milieu. Ze breken slecht af, verspreiden zich makkelijk en hopen zich op in planten, dieren en mensen. PFAS zitten overal in Nederland in kleine hoeveelheden in de bodem, het grondwater, het oppervlaktewater en in planten en dieren. Ze komen onder meer via ons eten en drinken in ons lichaam terecht.
Heeft u vragen naar aanleiding van dit bericht? Stuur een e-mail naar [email protected]
In 2023 zijn tijdens metingen rond de brandweer-oefenplaats en twee naastgelegen sloten verhoogde concentraties PFAS gevonden. Het ging toen om een eenmalige meting. Dat gaf te weinig informatie om conclusies te trekken. Vandaar dat in januari 2024 vervolgmetingen zijn gedaan.
Het onderzoek heeft plaatsgevonden buiten het terrein van de luchthaven. Advies- en ingenieursbureau TAUW heeft bemonsterd in de tuinen van Volkstuinvereniging volkstuinvereniging Wilgentuin, de grond van Ponyclub de Schieruiters en in de sloot langs de luchthaven tot aan het gemaal ter hoogte van de Orlybaan. Daarnaast zijn in opdracht van de gemeente Rotterdam ook monsters genomen in de tuinen van volkstuinvereniging Zuiderlaan en in de sloot bij het gemaal Achterdijk. In beide onderzoeken zijn bodem, grondwater en oppervlaktewater onderzocht op PFAS.
Het vervolgbodemonderzoek op volkstuinvereniging Wilgentuin en Volkstuinvereniging Zuiderlaan is in week 3 van 2024 gestart. Deze strategie is met de betrokken instanties GGD Rotterdam Rijnmond, gemeente Rotterdam, DCMR Milieudienst Rijnmond en Hoogheemraadschap Schieland en Krimpenerwaard zorgvuldig uitgedacht. Een klankbordgroep met leden van volkstuinvereniging Wilgentuin is betrokken is bij het onderzoek, terwijl bij volkstuinvereniging Zuiderlaan het bestuur is betrokken.
Op meerdere locaties zijn verontreinigingen met PFAS aanwezig in de grond, het grondwater en het oppervlaktewater. Voor exacte meetlocaties en waarden en de soorten PFAS: zie onderzoeksrapport van advies- en ingenieursbureau TAUW. De waardes zijn hoger dan we willen, maar vormen geen acuut risico voor de volksgezondheid. Wel krijgen de gebruikers van de volkstuinverenigingen adviezen van de GGD over de manier waarop zij hun tuin kunnen gebruiken.
RTHA monitort en gaat verder onderzoek laten doen naar de grond, de stroming van het grondwater en het oppervlaktewater op het luchthaventerrein. Hiermee worden de oorzaak, omvang en de risico’s van de verontreiniging in kaart gebracht. Meer metingen worden gedaan rond de brandweer-oefenplaats en onder het asfalt van de brandweer-oefenplaats.
De grond van volkstuinvereniging Wilgentuin is eigendom van de gemeente Rotterdam.
Er liggen geen officiële zwemwaterlocaties in de directe omgeving van de luchthaven. Het is onwaarschijnlijk dat PFAS afkomstig van het vliegveld stroomt naar de officiële zwemlocaties die verder weg liggen.
Evides wint het drinkwater in Rotterdam en omgeving uit Maaswater dat in de Biesbosch wordt verzameld en dan verder wordt gezuiverd. PFAS aanwezig op de luchthaven is niet van invloed op het drinkwater en PFAS kan niet door (kunststof) waterleidingen dringen. In de omgeving van de luchthaven bevindt zich geen drinkwaterwingebied of grondwaterbeschermingsgebied.
Er zijn nog geen goede methodes om PFAS op grote schaal uit het oppervlaktewater en afvalwater te halen. Daarom is het belangrijk te voorkomen dat PFAS-stoffen terechtkomen in het milieu. Nederland steunt het Europees voorstel om de productie en het gebruik van PFAS volledig te verbieden.
Voor vragen over PFAS en gezondheid kunt u terecht bij het team Gezondheid en Milieu van de GGD Rotterdam-Rijnmond.
Stuur uw vraag naar [email protected] of bel naar 010-433 98 94 (op werkdagen tussen 08.30 uur en 16.30 uur bereikbaar).
Meer informatie over PFAS vindt u ook op:
PFAS | RIVM – https://www.rivm.nl/pfas
PFAS (ggdleefomgeving.nl) https://ggdleefomgeving.nl/schadelijke-stoffen/pfas/
De tuinders krijgen van de GGD het advies om het eten van groenten uit eigen tuin af te wisselen met groenten uit de supermarkt en eventueel te telen in bakken. Daarnaast adviseert de GGD om de groenten niet te besproeien met slootwater. Voor de ponyclub zijn geen maatregelen noodzakelijk.
Over het risico voor dieren kan de GGD geen uitspraak doen. De GGD is deskundig op het gebied van publieke gezondheid, niet op het gebied van diergezondheid. Als u zorgen heeft over de gezondheid van uw huisdier, kunt u het beste contact opnemen met de dierenarts. Uit voorzorg kunt u ervoor kiezen om uw hond hier niet meer te laten zwemmen en drinken.
Over het risico voor de paarden en pony’s kan de GGD strikt genomen geen uitspraak doen. De GGD is deskundig op het gebied van publieke gezondheid, niet op het gebied van diergezondheid. Maar de gemeten gehalten in de bodem zijn niet verhoogd en het slootwater wordt niet gebruikt voor het drenken van de paarden en pony’s. Daarom ligt het voor de hand dat voor de paarden en pony’s geen probleem te verwachten valt.
Het vliegveld Rotterdam The Hague Airport heeft vanwege de veiligheid een eigen bedrijfsbrandweer. De brandweer moet bij incidenten met een vliegtuig binnen 3 minuten ter plaatse kunnen zijn. De brandweer oefent op een eigen brandweer-oefenlocatie op het terrein en bevindt zich aan de zuid-oostzijde van het vliegveld.
Tijdlijn Rotterdam The Hague Airport en de luchthavenbrandweer
