In de lucht
De luchtvaart staat voor een belangrijke verduurzamingsopgave. Van vliegtuigbouwers en luchtvaartmaatschappijen tot onderzoeksinstellingen en luchthavens: iedereen werkt samen aan een duurzamere toekomst voor de sector. Momenteel zijn er drie mogelijke alternatieven voor traditionele brandstoffen in ontwikkeling: waterstof, elektrisch vliegen en duurzamere kerosine (Sustainable Aviation Fuel, SAF).
Ook Rotterdam The Hague Airport (RTHA) zet zich in voor de verduurzaming van de luchtvaart. Als proeftuin voor innovatie faciliteert Rotterdam The Hague Airport het luchthavengebied als demonstratie- en testlocatie voor nieuwe ideeën en oplossingen voor duurzaamheid. Door de kleinschaligheid van onze luchthaven en de nauwe samenwerking met de andere luchthavens van de Royal Schiphol Group, universiteiten/scholen en externe partners is het mogelijk om snel en efficiënt te experimenteren. RTHA heeft zich, samen met de andere luchthavens van de Royal Schiphol Group, gecommitteerd aan een CO2-neutrale luchtvaart in 2050.
Vliegen op waterstof
Waterstof is één van de mogelijke energiedragers voor de luchtvaart van de toekomst. Of, en hoe, waterstof daadwerkelijk een rol gaat spelen, weten we nog niet precies. Binnen de luchtvaartsector wordt daarom onderzocht of waterstof in de toekomst een rol kan spelen bij het verminderen van emissies. Groene waterstof is een mogelijk alternatief voor fossiele kerosine, al zijn er nog veel technische en praktische uitdagingen.
Volgens het rapport Destination 2050 zou rond 2050 ongeveer 20% van de CO₂-uitstoot van Europese vluchten kunnen worden teruggedrongen door op waterstof te vliegen. Vliegtuigbouwer Airbus onderzoekt deze mogelijkheid via het ZEROe programma, dat gericht is op het ontwikkelen van toestellen die op waterstof kunnen vliegen
Voorbereidingen op RTHA
Wij ontwikkelen als luchthaven zelf geen waterstofaangedreven vliegtuigen, maar als die er in de toekomst komen, verwachten we dat ongeveer 80% van onze huidige bestemmingen dan met waterstofvliegtuigen bereikbaar zal zijn. Daarom bereiden we ons nu al voor op deze nieuwe manier van vliegen. RTHA richt zich op de toeleveringsketen van waterstof, de benodigde infrastructuur voor opslag en tanken, en op het aanpassen van luchthavenoperaties aan het gebruik van waterstof.
Groene waterstof en onze regio
De regio Rotterdam en waterstof zijn nauw met elkaar verbonden. In de haven wordt namelijk geïnvesteerd in grootschalige productie van groene waterstof. Een sprekend voorbeeld is Holland Hydrogen 1, de grootste groene waterstoffabriek van Europa, die momenteel in aanbouw is op de Maasvlakte. Deze 200 megawatt elektrolyser moet in de toekomst dagelijks circa 60.000 kilogram hernieuwbare waterstof kunnen produceren met behulp van windenergie. Onze luchthaven ligt vlakbij de haven en daarom werken we samen met Port of Rotterdam aan de toekomstige levering van waterstof. De eerste leveringen zullen naar verwachting per truck of trailer plaatsvinden; in een later stadium wordt ook gekeken naar de haalbaarheid van levering via een ondergrondse pijpleiding.
Samenwerkingen
Op onze luchthaven wordt aan meerdere innovatieve waterstofprojecten tegelijk gewerkt. Deze projecten maken deel uit van het waterstofprogramma dat we in 2023 samen met Rotterdam The Hague Innovation Airport (RHIA) hebben geïntroduceerd: DutcH2 Aviation Hub. In dit programma werken we samen met partners aan de volledige waardeketen van waterstof op de luchthaven, van productie tot operatie.
Binnen het TULIPS-programma wordt op RTHA, in samenwerking met het Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum (NLR) en Air Products, een opslagfaciliteit voor vloeibare waterstof gerealiseerd. Een andere samenwerking, genaamd GOLIAT, heeft als doel om het direct tanken vanuit een waterstoftrailer mogelijk te maken. In het ALBATROS programma hebben we aandacht voor brandveiligheid en het veilig integreren van waterstof op luchthavens. Daarnaast realiseert Fountain Fuel op het luchthaventerrein, naast het bestaande ARGOS-tankstation, een waterstoftankstation voor voertuigen.
In juni 2025 tekenden we samen met Airbus, KLM, Transavia, Schiphol en Air Products een samenwerkingsovereenkomst. Gezamenlijk stellen we een plan (roadmap) op voor de ontwikkeling van een Nederlandse Hydrogen Hub voor de luchtvaart. Onze ambitie is om vliegen toegankelijk te houden voor iedereen. Dat vraagt tijd, inzet en intensieve samenwerking tussen verschillende partijen.
Elektrisch vliegen
Elektrisch vliegen op batterijen is een van de opties voor fossielvrije kleine luchtvaart. Elektrisch vliegen is voor ons interessant omdat circa de helft van het aantal vliegtuigbewegingen op onze luchthaven wordt uitgevoerd door kleine luchtvaart, ook wel General Aviation (GA) genoemd. We verwachten dat in 2035 100% van de vluchten van de vliegclubs op onze luchthaven elektrisch kunnen zijn en ongeveer 50% van de overige GA vluchten.
Naast waterstof wordt ook elektrisch vliegen op batterijen onderzocht als een mogelijke duurzamere optie voor fossielvrije luchtvaart. Elektrisch vliegen is vooral interessant voor de kleine luchtvaart, omdat batterijen momenteel nog beperkt zijn in capaciteit. De zwaarte van de batterijen en hun relatief beperkte actieradius zorgen ervoor dat deze technologie vooral geschikt is voor korte vluchten en lichte vliegtuigen. Dit is voor RTHA relevant, omdat ongeveer de helft van het aantal vliegtuigbewegingen op onze luchthaven afkomstig is van kleine luchtvaart, ook wel General Aviation (GA) genoemd. We verwachten dat in 2035 alle vluchten van de vliegclubs op onze luchthaven elektrisch kunnen zijn, en dat ongeveer 50% van de overige GA-vluchten elektrisch zal zijn.
Ontwikkeling van elektrische vliegtuigen
Op dit moment is er wereldwijd (en op onze luchthaven) één type elektrisch vliegtuig dat gecertificeerd is om te mogen vliegen. Dit is de Pipistrel Velis Electro van het NLR, een elektrisch tweepersoons vliegtuig. Fabrikanten verwachten dat elektrische vliegtuigen in de toekomst tot 19 passagiers kunnen vervoeren over een afstand van zo’n 500 kilometer.
Andere types elektrische vliegtuigen worden vóór 2030 op de markt verwacht, als de ontwikkelstappen, zoals certificering, voorspoedig verlopen. De ontwikkelingen in batterijtechnologie vormen daarbij nog een onzekere factor. In de komende jaren zullen we ontdekken over welke afstand elektrisch vliegen exact mogelijk is en daarmee welk segment van de vluchten op onze luchthaven we daadwerkelijk kunnen vervangen door elektrische vliegtuigen.
Voorbereiden op elektrische luchtvaart
Wij als luchthaven ontwikkelen zelf geen elektrische vliegtuigen, maar bereiden ons op verschillende manieren voor op elektrische luchtvaart. Zo zorgen we ervoor dat onze luchthaveninfrastructuur er klaar voor is. Denk dan aan voldoende oplaadpunten en netwerkcapaciteit.
Ook nemen we deel aan samenwerkingsverbanden, zoals Europese onderzoeksprojecten, Power Up en DCCA.
De focus hierbij ligt op het in kaart brengen en testen van de infrastructurele aanpassingen op de luchthaven, evenals het veilig opereren van elektrische vliegtuigen, inclusief brandbestrijding. Zo krijgt onze Luchthavenbrandweer specialistische trainingen om ook brandbestrijding van elektrische vliegtuigen op een effectieve en veilige manier uit te kunnen voeren. Om elektrisch vliegen bij de vliegclubs op onze luchthaven te stimuleren is er in zomer van 2023 een laadvoorziening gerealiseerd bij de Rotterdamsche Aero Club (RAC). In samenwerking met NLR wordt een Pipistrel Velis Electro beschikbaar gesteld voor trainingsdoeleinden. Daarnaast rekenen we tot 2025 geen havengelden voor elektrische vliegtuigen op onze luchthaven.
Vliegen op duurzamere vliegtuigbrandstoffen
Een ander alternatief dat zowel al wordt toegepast als verder wordt onderzocht, is het gebruik van duurzamere vliegtuigbrandstof, ook wel Sustainable Aviation Fuel (SAF) genoemd. SAF is een van de weinige oplossingen die op dit moment beschikbaar zijn om de CO₂-uitstoot van vliegtuigen te verminderen. Deze brandstof wordt gemaakt uit afvalstromen van dierlijke en plantaardige vetten en oliën. Het gebruik van SAF zorgt niet alleen voor minder CO₂-uitstoot, maar ook voor een lagere uitstoot van roet en ultrafijnstof.
Bijmengen duurzamere vliegtuigbrandstof
Dankzij de Europese ReFuel EU Aviation Regulation is er een verplichting om SAF bij te mengen tijdens het tanken van fossiele kerosine. In 2025 start dit met 2%, en dat loopt op tot 6% in 2030 en uiteindelijk 70% in 2050. Deze bijmengverplichting is een belangrijke stap, alleen niet genoeg om de ambitieuze doelen van de Nederlandse luchtvaartsector, zoals vastgelegd in het Akkoord Duurzame Luchtvaart, van 14% SAF in 2030 te kunnen behalen. RTHA wil daarom dat er extra bijgemengd wordt en is vervroegd gestart met een ingroeipad van 2% in 2024.
Hier komt tot 2030 elk jaar minimaal één procent bij. Op deze manier zal er minimaal 8% extra SAF in 2030 bijgemengd worden, bovenop de wettelijke 6%. Dankzij deze extra bijmenging wordt de doelstelling van 14% SAF op Rotterdam The Hague Airport in ieder geval behaald.
Draag zelf bij aan SAF bijmenging
Ga je binnenkort vliegen en wil je bovenop onze bijmenging, extra SAF bijmengen? Kies er dan voor om zelf extra Sustainable Aviation Fuel (SAF) aan te schaffen. Dit kan eenvoudig via de onderstaande tool “Fly on SAF”, ontwikkeld in samenwerking met SkyNRG en CHOOOSE. De Fly on SAF tool werkt via het “Book & Claim”-principe. Voer je vluchtgegevens in de tool in en koop in een paar stappen extra SAF!
Rotterdam the Hague Innovation Airport
Rotterdam The Hague Innovation Airport (RHIA) is een community bestaande uit diverse bedrijven, onderzoeksinstellingen en overheidsorganen. Door samen te werken en innovatieve oplossingen te ontwikkelen, zet RHIA zich in voor de transitie naar een schonere, stillere en duurzamere toekomst van de luchtvaart.